Mei 2019
Voorbereidingen zitting
Op 3 mei stuurt de advocaat ons de stukken van de kerkenraad (190503) door. Hij vraagt G1 om zich te verdiepen in het verweerschrift van de kerkenraad. Ik lees het vooral als inderdaad een verweer, maar ik mis iedere vorm van weerlegging en onderbouwing van de beweringen. En opnieuw ook hier weer de persoonlijke aanval op G1 alsof zij de kerk in diskrediet brengt. We besteden er, gelet op de inhoud, verder niet veel tijd aan.
Kerkgenootschap is partij
De advocaat van G1 stuurt ter voorbereiding op de zitting bij het Gerechtshof te WP13, nog producties op. Hieronder ook de door KR-S2.3 getekende verklaring van 6 maart (190306). Hiermee is voor de ontvangst van alle documenten die ik in mijn bezit heb getekend. Ook vinden we nog een artikel (RD 111207) waarin een kerkjurist aangeeft dat inzageverzoeken bij de kerkenraad thuishoren. Dat wordt namelijk door de kerkenraad in zijn verweer ontkend. De belangrijkste reden volgens de kerkenraad om het verzoek om inzage van G1 door het Gerechtshof niet-ontvankelijk te laten verklaren.
De kerkenraad stelt dat de kerkenraad geen persoonsgegevens verwerkt, maar het kerkgenootschap. Tjonge, hoe wordt hier geprobeerd iemand tactisch met een heel flauw spelletje volledig buitenspel te zetten! Even concreet dan nu: een kerklid behoort volgens de kerkenraad inzage te vragen aan ‘het kerkgenootschap’ (lees: gemeente). Die zou de verantwoordelijke zou zijn. Hoe is het überhaupt mogelijk om als kerklid inzage te vragen bij ‘het kerkgenootschap’? De mogelijkheden liggen niet voor de hand. Het sturen van een brief aan de gehele gemeente of even de aandacht vragen rondom een kerkdienst lijkt niet mogelijk.
Hoe zou zo’n verzoek ‘vallen’ als zelfs een positieve mail aan de gemeente je al heel erg kwalijk genomen wordt (180828)? Ziet u het al voor u? Nou, ik nog niet zo één-twee-drie. En dit bedoel ik ook als de kerkenraad (via zijn advocaat) in zijn verweerschrift niet feitelijk iets weerlegt. Men zoekt een uitweg om onder de verantwoordelijkheid uit te komen.
Besluit Autoriteit Persoonsgegevens
Op 10 mei ontvangen we het besluit van de Autoriteit Persoonsgegevens (190510.1 en 190510.2). Men wijst onze klacht af, ondanks dat men constateert dat er een verbod door ons is opgelegd. Men stelt dat er geen sprake is van een evidente normovertreding door de kerkenraad, omdat er intern gecommuniceerd is. We kunnen het ook niet rijmen met alle acties die kerken ondernemen om toestemming aan de kerkleden te vragen voor mededelingen, voor het kerkblad, etc. Dat blijkt dus helemaal niet nodig te zijn. Binnen de kerk mag een kerkenraad over je schrijven wat hem uitkomt en wanneer het hem uitkomt. We krijgen 6 weken de tijd om eventueel nog bezwaar te maken. Gezien de huidige omstandigheden is dit momenteel wel het laatste waar we nog zin in hebben.
Willekeur in interpretatie van regels
De reactie van de kerkenraad op mijn brief over de begroting (190415) volgt inderdaad op 14 mei (190514). De kerkenraad acht het niet nodig de gemeente om toestemming te vragen om ‘hoge advocaatkosten’ te maken. Het hoger beroep betitelt de kerkenraad als een ‘incidentele uitgave’ gaat. Prima, dat is het ook. Maar dat geldt voor vrijwel alle uitgaven waar tot nu toe instemming voor gevraagd is.
Mijns inziens is dit daardoor toch wel een heel bijzondere interpretatie van wat hierover in de kerkorde staat voorgeschreven. Dan zou bijvoorbeeld een verbouwing of verkoop van het kerkgebouw ook niet langer voorgelegd hoeven te worden aan de gemeente. Die is immers – hoop ik – ook eenmalig. Dus: willekeur in interpretatie van regels naar mijn idee. Komt het uit, dan houden we ons eraan. Komt het even niet goed uit, dan interpreteren we dezelfde regel net anders of schuiven we die aan de kant.
Zitting
Op 20 mei laat de advocaat weten (190520) wie er namens de kerkenraad aanwezig zullen zijn bij de zitting. Dan volgt de zitting in het Gerechtshof waarover ik op dit moment nog niets kan delen. Wel plaatst het Reformatorisch Dagblad op 22 mei een feitelijk verslag (190522-RD) waarin enkele belangrijke standpunten staan verwoord.
(Op 22 september is onderstaande tekst over de zitting van 21 mei toegevoegd)
Dan volgt op 21 mei de zitting in het Gerechtshof. Het is een spannende dag, waarbij ik als getuige van G1 aanwezig ben. De advocaat van de kerkenraad krijgt als eerste het woord. Tot onze stomme verbazing laat hij meteen de eerste (primaire) grief over het afwijzen van het verzoek van G1 vallen. Het levert dus niet eens discussie op. Het gaat om de grief waarin de kerkenraad betoogt dat G1 haar verzoek aan het kerkgenootschap had moeten richten.
Het Hof schorst halverwege de zitting en vraagt beide partijen of er nog een oplossing te bedenken is. Een oplossing waarbij een kerkelijke instantie zich uitspreekt over het wel of niet toegankelijk moeten zijn van de stukken. De kerkenraad wijst dit af. In de hoop het geschil spoedig te beëindigen doet de raadsman van G1 een voorstel. Hij stelt voor dat het Hof de stukken onder embargo via hem kan krijgen en dat hij geheimhouding garandeert. Het Hof kan dan zelf afwegen of de documenten onder geheimhouding of onder de AVG vallen. Ook dit voorstel wijst de kerkenraad af, men ‘wil het het Hof niet aandoen om dat allemaal te moeten lezen’.
Inbreng kerkenraad
De scriba, KR-S2.3, vertelt nog dat het archief van de kerk volgens hem niet bestaat. Losse documenten noem je geen archief, het is ook niet gestructureerd, niet toegankelijk, etc. Wat hij verklaart staat echter haaks op wat de scriba van vorig jaar heeft verklaard. Toen was het archief ordelijk, systematisch, etc. Nu is het kennelijk niet meer dan de spreekwoordelijke schoenendoos. Een van de rechters confronteert hem ermee dat er nu echter is getekend voor de ontvangst van documenten. De verklaring (zie maart 190306) dat hij een usb-stick heeft ontvangen, laat iets anders zien dan wat hij zegt. De kerkenraadsadvocaat reageert hierop dat M1 uit ‘eigen beweging’ de documenten heeft aangeleverd. Ik reken er echter op dat het Gerechtshof de verklaring wél leest.
De preses en de advocaat van de kerkenraad laten het Hof weten dat er geen sprake kan zijn van een schikking. Ook is het onoverkomelijk om de beschikking alsnog uit te voeren. Ze willen een principiële uitspraak over de werking van de privacywet. Men ‘wil borgen dat kerkenraden hun werk kunnen doen’ (de zgn. precedentwerking). Het Hof geeft aan dat het goed mogelijk is dat dit nog jaren gaat duren. Eventuele uitwerkingen hiervan zal het Hof mogelijk eerst aan het Europees Hof van Justitie voorleggen. Een puur juridisch gebeuren dus. Dat vindt de kerkenraad geen punt. ‘Want, los daarvan zijn wij best bereid om met G1 verzoeningsgesprekken te houden. Wat ons betreft is zo’n tweesporenbeleid goed mogelijk.’ De preses, KR-P4, corrigeert de advocaat enkele keren. KR13, voormalig KR-P3, houdt zich deze keer volledig buiten de discussie.
Inbreng G1
G1 krijgt ruimschoots de tijd om te vertellen wat er met haar oorspronkelijke verzoek werd beoogd. Het Hof vraagt zich ook af waarom we een strikt juridische kwestie voorleggen in plaats van de inhoudelijke kwestie. G1 legt dit mijns inziens voldoende uit. Juist het voorleggen van een inhoudelijke kwestie is niet mogelijk. In dat geval kan een rechter slechts marginaal toetsen. G1 zou dan worden terugverwezen naar de kerkelijke rechtsgang. Die kerkelijke route wil ze mogelijk maken door als partij over gelijke stukken te beschikken. Daarom is ze juist genoodzaakt om aan stukken te komen. De kerkenraad wil geen transparantie geven. De classis en de ICG weigeren om stukken te lezen en daar onderzoek naar te doen. Het Hof begrijpt heel goed dat dit nodig is om een conflict echt op te lossen. Los daarvan is een verzoek om inzage ook zonder deze specifieke reden gewoon mogelijk onder de Wbp en de AVG.
Binnenkort komt er van deze zitting filmmateriaal beschikbaar.
Uitspraak Gerechtshof verdaagd
Op 16 juli zou de uitspraak van het Hof volgen, maar die is inmiddels verdaagd tot medio september. Het Hof vertelt ons overigens ook dat men het geschil mogelijk onder de nieuwe AVG beoordeelt. Omdat de kerkenraad als winnende partij in hoger beroep is gegaan telt dit hoger beroep van de kerkenraad als ‘nieuwe zaak’. De inwerkingtreding van de AVG valt ruim voor het hoger beroep van de kerkenraad.
ICG – verzoek gesprek
Op de dag van de zitting pakken we de draad weer op met ons gewone werk. Het blijft ons echter wel heel erg bezig houden. Nog steeds willen we niets liever dan dat het conflict uit de wereld gaat. Maar ook nog steeds willen wij dat er een open en transparant gesprek komt. Ons inziens hoort het zo te gaan binnen een kerk. We laten aan ICG dan ook na enkele dagen weten dat we weer open staan voor een vervolggesprek (190523.1).
Wel willen we graag vooraf met de voorzitter van de ICG en de secretaris van gedachten wisselen over de randvoorwaarden. Er wordt heel correct al twee dagen later geantwoord (190525) dat er van ons nog even geduld nodig is vanwege een vakantie. Wij geven aan geduld te hebben (190530).
Overdracht dossier
Op 23 mei doen G8 en G1 (190523.2a) en ook ik (190523.2b) een verzoek aan de kerkenraad. Bij de wisseling van de wacht binnen de kerkenraad is het gebruikelijk dat ambtsdragers hun wijk overgedragen. De nieuw aantredende ambtsdragers krijgen informatie van de preses over de ‘lopende dossiers’. Omdat we in conflict zijn met de kerkenraad is er nu echter een afwijkende situatie ontstaan. Bovendien een situatie waarvan de kerkenraad al jaren weet dat er juist geen sprake is van vertrouwen. In het kader van hoor en wederhoor vinden wij het derhalve rechtmatig om aanwezig te zijn bij de overdracht. Ook nieuwe ambtsdragers mogen ons bevragen over ‘ons dossier’ en wij willen echt weten welke informatie ze ontvangen.
Inmiddels zien we dit als een van de cruciale weeffouten in het kerkelijke systeem: een kerkenraad die nota bene conflictpartij is, licht zelf – eenzijdig – ook weer nieuwe leden in. Dezelfde kerkenraad neemt zelf – eenzijdig – besluiten over de andere partij heen. Bovendien veroordeelt een kerkenraad richting de gemeente de leden alsof hij rechter zou zijn. Alles is gebaseerd op goed vertrouwen. Is dat terecht? Ik vind van niet. Om het maar eens wat scherp neer te zetten: Binnen een kerk ben je overgeleverd aan de goden. Wij geven de kerkenraad hiermee opnieuw een kans om met ons in contact te komen.
AVG- geen communicatie zonder instemming
De advocaat laat opnieuw aan de kerkenraad weten (190524) dat communicatie aan de gemeente niet zonder instemming mogelijk is. Dit uiteraard op basis van de AVG, waarvoor G1 en G8 ook een verklaring hebben ingeleverd bij de functionaris gegevensbescherming.
Acties kerkenraad Acties Acties kerkleden
RD / AP / ICG
| 190503 – Verweerschrift kerkenraad op incidenteel appel G1 | ||
| 111207 – RD: Leg kerkenraadsbesluiten goed vast | ||
| 190510.1 – Besluit AP op klacht M1 – afwijzing | ||
| 190510.2 – Besluit AP op klacht G1 – afwijzing | ||
| 190514 – Kerkenraad stelt dat geen toestemming gemeente nodig is voor kosten advocaat | ||
| 190522 – RD: Gerechtshof buigt zich over inzagerecht WP1’s gemeentelid | ||
| 190523.1 – G1 en M1 vragen ICG om gesprek | ||
| 190523.2a – G1 en G8 doen kerkenraad verzoek omtrent overdracht dossier | ||
| 190523.2b: M1 doet kerkenraad verzoek omtrent overdracht dossier | ||
| 190524 – Advocaat G1 laat kerkenraad weten dat communicatie over rechtszaak verboden was en is | ||
| 190525: ICG reageert dat er even geduld nodig is | ||
| 190530: G1 en M1 hebben geduld |