Maart 2016
Mediation geweigerd door KR-P1
Hoewel G1 en G8 helemaal niets meer horen van de kerkenraad, wordt er wel degelijk hard gewerkt door de kerkenraad. Veel pogingen om KR-P1 te bewegen om überhaupt een gesprek te kunnen voeren over de genomen besluiten stranden. Ook aan hem wil de kerkenraad het besluit toelichten. Uiteindelijk komt dat gesprek, na veel aandringen, pas tot stand op 2 maart. Uit een email van KR-P2 van 3 maart (160304) blijkt dit. In die mail meldt hij dat KR-P1 kritisch is over het genomen besluit, alle fouten die hij gemaakt zou hebben wijst hij van de hand en zijn medewerking aan mediation weigert hij. Ik reageer (160304) daarop naar KR-P2, omdat KR-P1 de weg naar mogelijke verzoening wéér blokkeert. Het is erg verdrietig om te moeten constateren dat een oplossing weer onbereikbaar is.
Het dilemma
Men is erg druk bezig met het dilemma waar KR-P1 de kerkenraad nu weer voor plaatst. Hij wijst de beide delen van het besluit van de kerkenraad af, hij wil géén adviseur en zelfs geen verkennend gesprek met een mediator. De vraag hoe je hier als kerkenraad nog uit kunt komen, wordt nu heel prangend. De verdeeldheid binnen de kerkenraad neemt toe vanwege de weigering. Men voelt dat dit eigenlijk niet meer vol te houden is. Maar durft men ook de stap te zetten die nodig is? Durft men open kaart te spelen naar alle betrokkenen? Blijft de kerkenraad voor het eigen besluit staan?
Ik merk tijdens een moderamenoverleg en uit diverse emailwisselingen dat het moderamen een route voorbereidt. Er is al rekening gehouden met een mogelijke weigering door KR-P1 en nu zoekt men de escape.
De kerkenraad zegt nu zich niet verantwoordelijk te voelen voor het afwijzen van de mediation door KR-P1. Al een paar keer eerder noemde de kerkenraad het een ‘persoonlijk conflict’. En door alsnog een adviseur aan te trekken, hoeft de kerkenraad zich bovendien ook niet uit te spreken over de weigering van KR-P1. Dat komt nu heel mooi uit! Een knap politiek spelletje!
Dit verklaart ook de communicatie aan de gemeenteleden waarin men stelt dat er geen sprake is van een conflict. Maar, daarbij vergeet men dan wel dat er richting G1/G8 en ook G5 wel iets anders is gecommuniceerd. Hun is voorgehouden dat KR-P1 géén keus zou krijgen, maar nu vergeet de kerkenraad die belofte. De kerkenraad stippelt een route uit die het minste schade oplevert voor de kerkenraad, het eigen belang prevaleert. Men is überhaupt niet meer bezig met de vraag hoe en wanneer besluiten worden uitgevoerd. Alles is er nu op gericht om er zélf zonder kleerscheuren vanaf te komen.
Voorkomen van gezichtsverlies
Op 12 maart stuurt de preses, KR-P2, het moderamen een voorstel (160313). Dit voorstel wil hij namens het moderamen aan de kerkenraad voorleggen. In de volgende vergadering van de kerkenraad vindt bovendien de rapportage van de gesprekken plaats. Het gaat dan over zowel de gesprekken met G1/G8 en G5 als ook met KR-P1 (en G9). Ik reageer (160313) nog dezelfde dag op dit voorstel. Daarbij maak ik duidelijk dat hij wederom de beweegredenen van KR-P1 alle ruimte geeft en daar uitvoerig op ingaat. En wederom doet hij het verhaal van G1/G8 (en ook G5) in 1 zinnetje af.
Er is totaal geen aandacht voor wat dit met hen zal doen. Men moet volgens mij nu echt keuzes maken en de weigering van KR-P1 niet wegmoffelen. Het voorstel van KR-P2 wijst wel in die richting door nu snel over te stappen naar plan 2. De kerkenraad moet zich uitspreken over het dilemma waar hij door KR-P1 voor is geplaatst. Daarbij is het noodzakelijk om eerdere besluitvorming hierin eigen besluitvorming in te betrekken. Zo kan men tot de nodige vervolgstappen komen.
Daarop trekt KR-P2 zijn voorstel in en de kerkenraad kan zelfstandig tot een beslissing komen. Op 21 maart vindt de kerkenraadsvergadering plaats, waarbij KR-P1 niet aanwezig wil zijn.
Informeren adviseur
Het deputaatschap Conflictbemiddeling wordt door het moderamen gevraagd om als adviseur in deze kwestie op te treden. Echter, dit deputaatschap blijkt zich alleen te richten op conflicten die te maken hebben met predikanten en kerkenraden onderling en kan derhalve in deze kwestie waarbij gemeenteleden betrokken zijn geen enkele rol vervullen. De kerkenraad besluit vervolgens om een voormalig predikant aan te trekken als adviseur.
Dit gebeurt ondanks de eerdere toezegging aan G1/G8 en G5 dat de adviseur geen banden met onze kerkelijke gemeente mag hebben. Dit is overigens dezelfde adviseur die in juni 2015 G1 er al van langs heeft gegeven en wiens mening over de kwestie en G1 dus toen al is gevormd. Hij is bovendien persoonlijk bevriend met een aantal kerkenraadsleden.
Onbegrijpelijk dat deze adviseur, VP2, veronderstelt zich neutraal op te kunnen stellen. Een drietal leden uit de kerkenraad meldt zich vrijwillig aan om de kerkenraad te vertegenwoordigen. KR6, KR15 en KR-S2.1 maken een afspraak voor een informerend gesprek met de adviseur.
De escape
G1 stuurt een brief (160323) aan de kerkenraad waarin het verdriet over de ontstane impasse schrijnend duidelijk wordt. De scriba houdt zich nu ineens wel aan de nieuwe zienswijze. Hij geeft als persoonlijke reactie(160323) hierop dat de kerkenraad van mening is dat er geen conflict is. Wat hem betreft moet men in een kerk vooral in gesprek moet blijven met elkaar. Waarom schrijft hij dit? Wie wil er niet in gesprek …? G1 en G8 geven aan dat er wél sprake is van een conflict (160325): ‘Ons probleem betreft de verstandhouding tussen de kerkenraad en ons (omdat u toestaat dat KR-P1 als ambtsdrager kerkenraadsbesluiten dwarsboomt), en pas daarna tussen KR-P1 en ons.’
Enige tijd later, in oktober, weigert deze broeder zelf expliciet het gesprek. Helaas komt op de mail van 25 maart geen reactie van de kerkenraad. En ja, ook deze mail blijkt enige jaren later niet in het archief van de kerkenraad te zitten.
KR10 geeft per mail (160328) nog wel een reactie. Hij laat weten dat de kerkenraad ervoor gekozen heeft om ‘alle partijen’ gelijktijdig in te lichten. Ook hij noemt de kerkenraad niet als partij in het conflict. Listig, ik heb er geen ander woord voor. Een jaar later zijn de visitatoren hierover dan ook volstrekt helder in hun advies.
Afvaardiging naar VP2
KR15 is verheugd dat men hem geschikt acht afgevaardigde te zijn. Als niet-kerkenraadslid kan ik niets tegen deze gang van zaken inbrengen. Wel maak ik kenbaar dat de wijze van afvaardigen op meerdere punten niet juist is. Van KR6 is al bekend dat hij onder druk is gezet, hetzelfde geldt voor de scriba KR-S2.1, hij zal dit later ook erkennen. Voor KR15 geldt dat hij niet eens op de hoogte is van wat er zich afspeelt in de gezinnen. Daarnaast heeft hij geen brieven van betrokken (kunnen) lezen.
De drie leden voelen zich allemaal wel heel erg betrokken bij KR-P1, twee van hen behoren tot zijn vriendenkring. Deze drie kerkenraadsleden bepalen, geheel zelfstandig, welke stukken ze wel en juist niet meenemen naar het infogesprek met de adviseur. G1, G8 en G5 worden hierin níet betrokken. Later blijkt dat de brief van G1, waarover zij in januari 2015 al excuus heeft gemaakt, opnieuw als stuk is aangereikt aan de adviseur. Uiteraard zonder het gespreksverslag van februari 2015 (150218b) en ook zonder melding te maken van de gemaakte excuses door G1. De brieven (bv. 150409, 150612 en 151219) die geschreven zijn door KR-P1 worden níet aangereikt. Het besluit om juni 2015 als startpunt te nemen wordt genegeerd.
Selectieve keuzes
Men heeft ook mijn brief (151231) over de ongepaste houding en handelwijze van KR-P1 maar niet meegenomen. Deze brief is nota bene mede de aanleiding voor besluitvorming om deskundigen in te roepen. Het vervolg van dit verhaal is nu erg voorspelbaar, want de mening van de adviseur is reeds gevormd. Deze wordt nog verder versterkt door de eenzijdige afvaardiging vanuit de kerkenraad en de eenzijdige aanlevering van stukken. Ook gaat hij niet in gesprek met G1 en G8, hetgeen wél de afspraak en belofte was. Met een beroep op zijn opdracht (hij noemt het een intern advies) gaat hij het gesprek met hen niet aan, maar dan moet hij zich op z’n minst aan díe opdracht houden.
Hoor en wederhoor zijn mooie definities in een kerkorde, maar dan moet het ook wel toegepast worden op momenten dat het allesbepalend kan zijn. Wat heeft een kerkorde voor waarde als niet getoetst kan worden of deze ook wordt nageleefd? Nog enkele jaren verder zal ik concluderen dat ik het liefst de kerkorde in de prullenbak zie verdwijnen. Ook de adviserende en toezichthoudende instanties in deze kwestie zullen hun rol en verantwoordelijkheid niet invullen.
Pastoraat
Op 31 maart hebben G1/G8 huisbezoek van KR11 en KR10. In dit gesprek is ruimte voor G1/G8 om zich uit te spreken. KR10 geeft aan dat hij zich steeds goed op de hoogte heeft gesteld van wat zich bij hen afspeelt. Als G1/G8 vragen hoe hij dat als wijkouderling invult, vertelt hij dat het moderamen hem verbiedt zich ermee te bemoeien. Goed bedoeld voegt hij er aan toe dat hij wel altijd aan KR6 en aan KR-P1 vraagt hoe alles verloopt. Hieruit blijkt de macht van enkelingen binnen de kerkenraad om zelfs een wijkouderling te onttrekken aan gemeenteleden. KR10 is zich er niet eens van bewust dat hij juist op deze manier eenzijdige informatie krijgt. En pastoraat? Dat is er inmiddels niet meer bij G1 en G8. Hij voelt zich onmachtig in deze situatie en dat zal later nog sterker blijken. KR10 wordt als jong kerkenraadslid hierin meegesleurd.
Huisbezoek
KR10 en KR11 delen in het gesprek mee dat VP2 is aangesteld als adviseur. De gesprekken tussen hem en de afvaardiging van de kerkenraad hebben inmiddels al plaatsgevonden. G1/G8 brengen de kerkenraadsleden op de hoogte van diens zienswijze zoals die er een jaar geleden al was. KR10 en KR11 schrikken en beseffen dat de zet van de kerkenraad om hem te benoemen niet zuiver is. Ook de emotionele, relationele en sociale schade komen in dit gesprek aan de orde. In de weken daarna schrijven ze een voorstel (160404) dat een oplossing kan bieden in deze kwestie. Het voorstel wordt door hen beiden ingebracht in de kerkenraadsvergadering, maar later vertelt KR11 mij dat het terzijde is geschoven. Enkele jaren later ontkent de kerkenraad het bestaan van het voorstel. Het zal ook wel verdwenen zijn …
Weigering gedoogd
KR11 en KR10 krijgen van G1/G8 een lijst mee met daarop een afspraken die tot op heden niet zijn nagekomen. Een deel daarvan is hier al aan de orde geweest. Tot slot delen de ouderlingen mee dat de kerkenraad zich neerlegt bij de weigering tot mediation door KR-P1. G1 en G8 betreuren dit, maar kunnen niet anders dan hierin berusten.
Twee jaar later stelt de kerkenraad echter, bij monde van weer een nieuwe preses, KR-P3, dat het juist G1 en G8 waren die mediation hebben geweigerd! Een aperte onwaarheid! De kerkenraad is verstrikt geraakt in het eigen web om de doofpot maar gesloten te kunnen houden. Terugkeren van die weg blijkt erg moeilijk te zijn, zelfs voor hen die vanuit hun ambt het geestelijk leiderschap zouden moeten invullen. Het lijkt erop dat het probleem alleen kan worden opgelost door G1 en G8 de kerk uit te pesten. Vooral door naar de gemeente toe steeds te communiceren dat de kerkenraad zo graag verzoening wil, waarmee gesuggereerd wordt dat G1 en G8 dat kennelijk níet willen.
Verzoening behoort gericht zijn op de ander en niet worden afgedwongen om zelf verantwoordelijkheid te kunnen ontlopen.
Acties kerkenraad Gezamenlijke acties Acties kerkleden