Februari 2016

Februari 2016


Besluit inzake conflict

De scriba laat G1/G8 weten (160202a) dat er op 15 februari besluiten genomen worden inzake het conflict. Hij geeft aan dat het niet goed is als er een conflictsituatie tussen ‘ons’ blijft bestaan. Deze woordkeus past bij de erkenning zoals die er was, maar wijkt af van hetgeen KR6 stelde. Hoe goed bedoeld ook, het is en blijft een raar gegeven dat de ene conflictpartij over de andere heen besluiten kan nemen. En waarom zijn er nieuwe besluiten nodig? Er liggen er nog een paar op uitvoering te wachten …

Even later stuurt hij nog een mail (160202b). Hij is vergeten de ziekenhuisopname van G1 in het gebed in de kerk aan de orde te laten komen. Het aandringen op nakomen van afspraken put met name G1 emotioneel, maar inmiddels ook fysiek uit. Ook slaat door dit alles de twijfel toe bij haar over wie je bent en wie je mag zijn. Als kerkenraadsleden het mijden om je aan te kijken, voel je dat het niet goed zit. Willen ze geen confrontatie met het verdriet? Gaan ze dat uit de weg? Daarnaast zijn de integriteit en eigenwaarde blijvend aangetast, want G1 weet dat ervoor gekozen is haar niet serieus te nemen. Dat blijkt ook uit het volgende.  

KR-P1 mag het (weer) zeggen

Op dezelfde dag (160202c) stuurt KR-P2 een mail aan een aantal kerkenraadsleden. Ik ontvang daar een afschrift van. Hij stelt hen op de hoogte van het feit dat er toch geen stukje in het kerkblad komt en geeft daar aan de kerkenraad een korte uitleg bij. Tot mijn stomme verbazing, en schrik, lees ik zijn uitleg. KR-P2 schrijft: “door recente uitingen van M1 en G1 en KR-P1(!!) onvoldoende basis was voor het plaatsen van het stukje.”

Er gaan hier twee zaken heel erg fout. Hij heeft de brief van G1 en G8 niet doorgestuurd aan de kerkenraad, wat uiteraard wél had gemoeten. Maar wat mij daarnaast vooral opvalt is dat KR-P1 hier wordt genoemd. Dus opnieuw heeft de oud-preses zich hiermee bemoeid. Dat is tegen alle afspraken (zoals gemaakt tijdens het overleg van 7 januari) in. Ik laat het even bezinken en neem de volgende dag telefonisch contact op met de preses om hem om uitleg te vragen. Hij heeft niet direct een antwoord en stelt voor dit bij hem thuis te bespreken met elkaar.

De onverminderde invloed van KR-P1

Het gesprek vindt plaats op 8 februari. Ik maak kenbaar dat de geloofwaardigheid van de kerkenraad weer op het spel is gezet. Opnieuw heeft de kerkenraad zich niet aan afspraken gehouden. Ik geef aan niet te begrijpen waarom er gehandeld wordt zoals er wordt gehandeld. Welke invloed heeft KR-P1 nog steeds “achter de schermen” en waarom? De preses vertelt dat KR-P1 de dag volgend op het spoedoverleg van 7 januari contact heeft opgenomen met hem en KR6. KR-P1 heeft daarin zich niet te kunnen vinden in het plaatsen van het stukje in het kerkblad. Dit gebeurt nota bene pal na het spoedoverleg!

Onder druk gezet

Kennelijk heeft KR-P1 die boodschap op een dusdanig intimiderende wijze neergelegd bij hen dat ze zijn gezwicht. KR-P1 heeft KR6 en KR-P2 onder druk gezet en daarbij de omgang in privé ingezet. KR-P2 staat niet langer voor de gemaakte afspraken, hij legt het liever anders uit. Hij geeft aan dat voorkomen moet worden dat er in de gemeente een rel ontstaat omtrent het functioneren van KR-P1. “Dat zou toch verschrikkelijk zijn…” zo zegt hij. Uiteraard stel ik hem de wedervraag of liegen en bedriegen dan wél goed is? En of het je als kerkenraad laten manipuleren, ten koste van gemeenteleden, dan níet verschrikkelijk is.

We hebben een lang gesprek, waarbij ik de preses ook informeer over het hele verloop van de kwestie. Hij is duidelijk op basis van andere informatie geïnformeerd. Bij veel van wat ik vertel, voelt hij zich steeds ongemakkelijker worden. Uiteindelijk rijd ik laat in de nacht terug naar huis. Het onbestemde gevoel overvalt me opnieuw dat er weliswaar weer veel gepraat is, maar er waarschijnlijk weinig verandert.

Tegen dit soort vormen van manipulatie, gedoogconstructies en tactische spelletjes is bijna niet te vechten. Ontluisterend als ik bedenk dat het hier om mensen gaat die geestelijk leiding moeten geven. Ze zijn nog steeds niet zover dat ze kunnen erkennen dat ze verwijtbaar en onbijbels handelen. Dat blijkt telkens een brug te ver voor deze kerkenraad. Men stopt het liever in de doofpot en richt zich liever op de positieve dingen die er zijn in de gemeente. Naar de betrokken gemeenteleden wordt niet (om)gekeken.

Gecensureerde communicatie

Het onderstaande is zomaar even een greep uit de communicatie van deze maand. Soms bekruipt me het gevoel dat ik overdrijf. Nu ik echter alles aan het verwoorden ben, kom ik er pas achter hoe erg alle tactische spelletjes zijn geweest. Ook besef ik dat veel leden van de kerkenraad niet eens weten wat er is gebeurd. Een greep uit de communicatie van deze maand:

  • Brief van G1 en G8 wordt niet aan de kerkenraad doorgestuurd
  • KR-P1 bepaalt of er wel of niet gecommuniceerd wordt aan gemeente
  • Mijn advies wordt door KR-P2 aangepast alvorens het door te sturen
  • Door woordspelingen schuift de kerkenraad de verantwoordelijkheid van zich af
  • Scriba zegt toe, komt niet na

Advies aan moderamen

Ten behoeve van de besluitvorming op 15 februari stuur ik een advies (160203) aan het moderamen. Ik doe dit als moderamenlid naar aanleiding van de communicatie. Ik geef hierin aan dat als vertrekpunt de besluitvorming van juni 2015 genomen moet worden. De afspraken die hierin zijn vastgelegd en die gedeeld zijn met de betrokken gemeenteleden moet door de kerkenraad nagekomen worden. Daarnaast vind ik dat de kerkenraad niet langer over de gemeenteleden heen, maar in overleg, beslissingen behoort te nemen. Aan het dwarsbomen van de besluiten van de kerkenraad door KR-P1 besteed ik ook aandacht. De weigeringen van zijn kant om uitvoering te geven aan besluiten, vormen namelijk steeds opnieuw het breekpunt. Door zijn weigeren is het onmogelijk om aan herstel van verhoudingen te werken. Ik verwijs daarbij bovendien naar mijn brief van 31 december.

Ik wijs de kerkenraad erop dat het plaatsen van het stukje in het kerkblad dan ook enkel en alleen misgaat doordat de kerkenraad zich terugtrekt als verantwoordelijke. Fout om dan G1 en G8 verantwoordelijk te maken voor het niet kunnen plaatsen van de rectificatie, zonder zelfs hun brief daarover te lezen. En fout om KR-P1 hierin zeggenschap te geven.

Er zou nu opeens sprake zijn van meerdere ‘persoonlijk conflicten’ tussen KR-P1 en gemeenteleden. Dit staat haaks op hetgeen de kerkenraad een half jaar geleden heeft verwoord aan G1/G8 en G5. De preses stuurt mijn advies door aan de kerkenraad in de vorm van een voorstel waarin hij echter zelf wijzigingen aanbrengt (160204). Het lijkt op de handelwijze van KR-P1. Ik besef dat door het tolereren van deze handelwijze het inmiddels gebruikelijk is om het zo te doen. Een ongeschreven regel is verheven tot protocol en een kerkenraad weet niet beter en gaat er dus in mee.

Minimale erkenning – mogelijkheid om conflict te beëindigen

Op 10 februari (160210) laten G1 en G8 de scriba weten dat ze heel graag de hele zaak laten rusten. Ze vragen wel erkenning voor het voortduren van het conflict doordat de kerkenraad de besluiten niet uitvoert/nakomt. Voorts geven ze aan dat ze willen berusten in het feit dat de kerkenraad niet kan werken aan herstel van verhoudingen. Ze begrijpen dat de interne verdeeldheid hierover te groot is. Maar de kerkenraad laat de zaak niet rusten.

G1/G8 bieden de kerkenraad opnieuw de gelegenheid om de hele kwestie af te kunnen ronden. Wat zou het verstandig geweest zijn van de kerkenraad als dit aanbod met beide handen dankbaar was aangegrepen. Maar ook, wat verlangen G1/G8 er naar om na 15 maanden weer deel uit te kunnen maken van de gemeente. Echter, zelfs dit verzoek om een stukje erkenning is te veel gevraagd, deze kerkenraad is daartoe niet meer in staat. De scriba reageert dat deze mail zal worden betrokken (160211) in de besluitvorming, maar dat blijkt niet zo te zijn. Onbegrijpelijk!

Steeds meer besef ik dat de constructie waarbij de kerkenraad alle touwtjes in handen houdt niet goed is. Het is ronduit verkeerd en ook echt onmogelijk dat een conflictpartij over de andere partij kan blijven beslissen. Waar is zo’n constructie buiten een kerkelijke setting mogelijk? Waarschijnlijk nergens. In de huidige kerkorde ligt alle macht en gezag aan de kant van de kerkenraad. Levensgevaarlijk op het moment dat er conflicten met een kerkenraad zijn die dan dus tevens conflictpartij is.

Mediator en adviseur

De kerkenraad neemt in zijn vergadering van 15 februari besluiten (160215) over het vervolg in de kwestie. Overigens, KR-P1 (geen preses meer maar nog steeds ouderling) heeft aangegeven niet bij deze vergadering aanwezig te willen zijn. Ik ben door KR-P2 en M3 gevraagd om deze vergadering bij te wonen. Let op: als uitgangspunt van de besluitvorming stelt men nu dat er géén conflict is met G1 en G8 (en G5). Onjuist, want de kerkenraad zei eerder wél verantwoordelijk te zijn (juni 2015).

Vanwege de verdeeldheid binnen de kerkenraad over de positie van KR-P1 zoekt men een uitweg. Men besluit men tot het aanstellen van een mediator en een adviseur. De mediator moet gesprekken tussen KR-P1 en G1/G8 als ook tussen hem en G5 bewerkstelligen. De adviseur en de mediator krijgen als doel mee dat een ieder zijn gaven en talenten in de gemeente moet kunnen inzetten. Het startpunt voor hen beiden vormt de besluitvorming van juni 2015. De kerkenraad is het erover eens dat er een zware verplichting rust op KR-P1 om zich niet opnieuw aan de gesprekken te onttrekken.

Opdracht adviseur

De kerkenraad wil advies ontvangen over de vraag in hoeverre de kerkenraad verantwoordelijk is op het moment dat een kerkenraadslid een conflict heeft met gemeenteleden. De adviseur zal ook in gesprek gaan met de betrokken gemeenteleden.

Besluit mediation en advies aan G1 en G8 voorgelegd

In een gesprek op 23 februari met G1/G8 lichten KR-P2 en ik dit besluit van de kerkenraad toe. Aan G1/G8, en in een separaat gesprek ook aan G5, vraagt de kerkenraad om instemming met dit traject. In het gesprek laat KR-P2 aan G1/G8 weten dat ‘dit moet ophouden want het kan mensenlevens gaan kosten.’ KR-P2 doelt hiermee op het gesprek dat hij met KR-P1 heeft gehad. KR-P1 heeft hem laten weten dat hij in zijn dagelijks werk bang is fouten te gaan maken. Zelfs in zijn werk voelt hij zich heel erg onder druk gezet. Heeft KR-P2 niet door dat KR-P1 deze situatie zelf gecreëerd heeft? Is het überhaupt mogelijk dat KR-P1 zich nu zelfs als slachtoffer van de door hemzelf gecreëerde situatie opstelt? KR-P2 wil van de druk af die hij voelt.

KR-P2 legt vervolgens de ballast van ‘mensenlevens die op het spel staan’ nu bij hen neer. G1 voelt dit feilloos aan. Desondanks stemmen G1/G8 en los daarvan ook G5, in met mediation. Ook het aanstellen van een adviseur met wie zij een gesprek zullen hebben, heeft hun instemming. Ze geven terecht aan dat deze werkwijze helaas niet meteen een oplossing is voor het conflict met de kerkenraad. Nu ze er al berustten dat hun toch geen recht gedaan wordt, wordt er wéér een opdracht bij hen neergelegd. Het is zwaar om een serie gesprekken aan te gaan, zeker nu ze dagelijks de gevolgen van afgelopen jaar ervaren.  De preses laat de volgende dag (160224) aan G1/G8 weten dat hij het een fijn gesprek vond. Daarna breekt er voor G1/G8 en G5 een erg lange wachttijd aan waarin de kerkenraad niets meer van zich laat horen. Juist nu.


Acties kerkenraad            Gezamenlijke acties         Acties kerkleden

160202a – Scriba informeert G1 en G8 over komend besluit    
160202b – Scriba ziet pastoraal gebed over het hoofd    
160202c – KR-P2 informeert kerkenraad over niet plaatsen stukje kerkblad    
160203 – Voorstel M1 tbv kerkenraad 15 febr inzake G1    
160204 – KR-P2 stuurt eigen variant van advies M1 door aan de kerkenraad    
    160210 – G1 en G8 doen voorstel aan de kerkenraad om tot verzoening en berusting te komen. Geen inhoudelijke reactie ontvangen
160211 – Scriba laat weten dat de mail wordt betrokken in de besluitvorming    
160215 – kerkenraad neemt besluit over G1, G8, G5 en KR-P1    
  160223: Gesprek tussen M1, preses en G1 en G8  
  160224 – KR-P2 stuurt G1 en G8 zijn reflectie op het gesprek