Augustus 2019
Reactie van de ICG op mijn gewetensnood inzake ambtsgeheim
Op 2 augustus (190802) ontvang ik van de ICG een reactie op de mail die ik (190715.2) heb geschreven. De ICG gaat uitsluitend in op de punten waarmee ik kennelijk iets bij hen geraakt heb. Datgene wat mij écht bezighoudt, laat men onbesproken. De ICG neemt de inhoud van mijn mail hoog op. Zo hoog zelfs dat de ICG heeft besloten om het geschil in WP1 niet langer te behandelen. Verder geeft men beargumenteerd aan dat mijn mail slechts één van de redenen was de zaak niet langer te behandelen.
Opnieuw stelt men het hebben van vertrouwen als een randvoorwaarde (zie ook ICG september 2018). Mijn gebrek aan vertrouwen is nu een reden voor ICG om het traject te stoppen. Door mijn brief ‘vervalt de basis om verder te werken aan een oplossing voor het geschil’. Men stelt dat ik iets zou verwachten waar de ICG niet voor is ingesteld. Als dat zo zou zijn, dan had de ICG rectificaties moeten laten plaatsen in zowel het ND als in het RD. In artikelen van november 2017 staat duidelijk dat de ICG onderzoek doet en dat daarnaast een pool van mediators bestaat.
Men stelt dat het mij vrij staat ‘om aan een daartoe bevoegde instantie te vragen uw geschil met de tegenpartij juridisch te toetsen’. Welke kerkelijke instantie is bevoegd? Tot slot stelt de ICG dat door het aanmelden bij het Huis van Klokkenluiders de ICG geen rol van betekenis meer heeft. Was die rol er dan? En hoe komt het dat de ICG denkt dat er al aan een oplossing in het geschil is gewerkt? Hoe dan? Hiermee komt een hopeloos lang traject dan eindelijk tot een eind. G1 wordt overigens níet ingelicht over het besluit. Dat volgt pas later. En berichten die ik stuur, zullen door de ICG ongelezen worden gedeletet. Het klinkt best wel boos allemaal. Maar dat is mijn gevoel maar.
Noodzaak website
Mijn beslissing om op 2 augustus de website te lanceren is geboren uit gewetensnood rondom de toepassing van het ambtsgeheim. Dit heb ik dan ook aan de kerkenraden van de GKv geschreven (190802). Het gaat mij in mijn schrijven aan de kerkenraden niet om een doorbraak in de lokale kwestie. Daarvoor is openheid aan G1 en G8 op dit moment genoeg. Het gaat mij echter om de ernstige misstand waarvan in mijn ogen sprake is: het is binnen de GKv mogelijk het ambtsgeheim in te zetten op een manier die geen recht doet aan de bedoeling. Deze toepassing brengt ernstige schade toe aan leden van Christus’ kerk die hiervan de dupe zijn.
Om een verandering rondom het ambtsgeheim te initiëren, heb ik besloten dat het beschrijven van de casus noodzakelijk is. Met instemming van G1 en G8 heb ik daar het ondersteunende feitenmateriaal aan toegevoegd. Het is onze wens dat het een begin is in het openen van ogen voor de ‘gevaren’ van het ambtsgeheim.
Binnen de huidige kerkregels zijn het de ambtsdragers die niet alleen in woorden, maar ook in daden iets kunnen betekenen. Elk kerklid wil toch dat de kerk een veilige plek wordt en blijft, ook onder moeilijke omstandigheden?
Verbreken ambtsgeheim
Mijn overwegingen bij het verbreken van het ambtsgeheim zijn als volgt:
Een ambtsdrager heeft ambtsgeheim, dat mag duidelijk zijn. Een gemeentelid moet daarop kunnen vertrouwen. De informatie die een gemeentelid met een ambtsdrager deelt moet bij hem of haar veilig zijn. Bovendien mag het gemeentelid rekenen op de bescherming van zijn verhaal en van zijn persoon. Het ambtsgeheim begint dus bij de pastorant, het gemeentelid dat iets toevertrouwt aan de ambtsdrager. Als echter een ambtsdrager (kerkenraadslid of adviseur) smaad en laster gaat verspreiden over een kerklid gaat het duidelijk mis.
Dan is er juist sprake schending van het ambtsgeheim, want het gemeentelid belandt dan meteen in een onveilige situatie. De schending verergert als men het ambtsgeheim óók nog inzet om het gemeentelid nog verder in de kou te zetten. De smaadschrijvers beschermt men ten onrechte. Het kerkelijk systeem faalt in de aan u voorgelegde casus zo duidelijk, dat er sprake is van een misstand. Deze gaat vele malen verder dan een lokale kwestie.
Schenden of verbreken
Het verschil tussen schenden en verbreken van ambtsgeheim is ook wezenlijk. Daar waar ik de kerkenraad verantwoordelijk houd voor het al jarenlang schenden van het ambtsgeheim, heb ik het ambtsgeheim verbroken. Ik heb dit niet zomaar gedaan, maar alles afwegende, dat met het verbreken een zwaarwegender belang wordt gediend. In de kerkorde is overigens te lezen dat de plicht tot geheimhouding niet absoluut is en zo hoort het ook. Met instemming of op verzoek van betrokken gemeenteleden kan de geheimhouding ‘ter behartiging van een zwaarwegend belang’ worden verbroken.
Nu duidelijk is dat het kerkrecht binnen de GKv de mogelijkheid schept en in stand houdt om groot onrecht jegens gemeenteleden te laten voortduren is er een zwaarwegend belang. De mogelijkheid die heel bewust in stand wordt gehouden is namelijk strijdig met het doel van de kerk. De kerk die ik voor ogen heb is een plek die veilig is, waar onrecht wordt bestreden en waar gerechtigheid wordt gedaan. Een plek ook, waar het ambtsgeheim nooit en te nimmer meer mag worden gebruikt of misbruikt als middel om iemand onder druk te zetten dan wel een kerkelijke doofpot in stand te houden. Een plek waarin men waakzaam is voor overheersing van de enkeling.
Ernst van mijn oproep
De oppervlakkige lezer kan dit uitleggen als ‘je gelijk willen halen’, er zullen echter ook lezers zijn die de ernst van mijn oproep begrijpen. Als we deze situatie in stand houden snijden we het hart, de liefde van God voor ons en onze naasten, uit de kerk. Het voelt voor mij als een bevrijding om niet langer aan de leiband van de kerkenraad te moeten lopen, maar om heel eenvoudig mijn handelen voor te leggen aan mijn hemelse Vader. Het is buitengewoon betreurenswaardig dat dit nodig was. Ik spreek in mijn brief aan de kerkenraden dan ook van gewetensnood.
Aanvulling en verklaring aan kerkenraad WP1
Ter aanvulling op de brief aan de kerkenraden en als nadere verklaring stuur ik de kerkenraad nog een brief (190803). Ook geef ik aan dat eventuele omissies of fouten rondom de feiten op de website door mij zullen worden gerectificeerd. Dit kan beargumenteerd worden aangegeven, want ik wil zorgvuldig zijn in mijn communicatie. Ik hoop van harte dat ook mijn kerkenraad kennis neemt van de casus.
Het kan de leden van de kerkenraad helpen om heel veel ‘zwarte gaten (uitspraak KR-S2.2)’ te vullen. Ondanks de verklaring (190306) die de scriba namens de kerkenraad ondertekende hebben de overige leden nog steeds geen kennis. Naar die verklaring verwijs ik dan ook. Op 26 augustus (190826) laat de kerkenraad weten mijn brief op de vergadering van 2 september te bespreken.
Ontwikkelingen
Op 7 augustus volgt het gesprek met het gemeentelid. Deze keer is er ruimte om zaken te laten zien en te delen. Het opent hem de ogen, hij schrikt zichtbaar van het handelen van de kerkenraad. Het gaat om mensen die hij hoog heeft. Hij begint ook iets te begrijpen van wat G1 en G8 en hun gezin is aangedaan. Het is mijn vurige wens dat er meer gemeenteleden zullen volgen.
Anonimiteit opgeheven – Nederlands Dagblad
Het Nederlands Dagblad staat erop de anonimiteit van WP1 en van mij te doorbreken. Hoewel ik zelf het ND heb geïnformeerd over mijn gewetensnood, ben ik hier niet blij mee. Op 9 augustus (190809 ND) volgt dan ook al een artikel waarin men er aandacht aan geeft en daarbij de anonimiteit niet borgt. Het kan het aangaan van een open discussie over het ambtsgeheim storen. De lokale kwestie is overigens niet, zoals het artikel doet vermoeden, aangemeld bij het Huis van Klokkenluiders. Wél heb ik de misstand binnen de GKv daar aangemeld, ondersteund met de casus. Een schouderophalen over mijn ‘actie’ door GKv-lezers is dan ook ongepast, want het gaat ze aan. Het raakt de kern van het kerk-zijn.
Het is opmerkelijk dat in het artikel niet KR-P4 de woordvoerder is, maar dat KR-S2.3 naar voren wordt geschoven. Hij is degene die formeel kan reageren, omdat hij de eerdere jaren niet heeft meegemaakt en daar inhoudelijk niets van weet. Die vrijheid kan KR-P4 zich m.i. niet veroorloven. Na het artikel in het ND is het artikel in verkorte vorm door verschillende media overgenomen. Al snel volgt in het ND een artikel (190812) waarin scheefgegroeide machtsverhoudingen tussen kerkenraden en ‘toezichthouders’ als classis en commissies worden geschetst.
Mijn kerkgang
Op zondag 11 augustus ga ik voor het eerst sinds lange tijd weer naar de kerk in WP1. Dit doe ik vooral om te voorkomen dat mijn vrouw wordt aangesproken op ‘mijn actie’. Ik wil hier zelf op aanspreekbaar zijn. Diverse gemeenteleden stellen me oprechte vragen. Het beeld dat G1 een inhoudelijke kwestie heeft voorgelegd aan de rechter is wijdverbreid en zet haar voorgoed op achterstand. Ook het beeld dat de zogenoemde verzoening door haar om zeep is geholpen, zit inmiddels in de hoofden verankerd. Een beeld dat al jaren bestaat, kun je niet zomaar veranderen. Nog los van de vraag of men twijfel kan en durft toe te laten. Ik hoop en bid echter dat deze gemeenteleden de vrijmoedigheid vinden om alsnog kennis te willen nemen van de casus. En dus ook van nare zaken die zich onder hun ogen hebben afgespeeld. Natuurlijk zijn er daarnaast ook mensen die me ontwijken.
Reacties
Uit het land krijg ik aardig wat reacties. Een kerkenraad betitelt mijn actie als ‘onchristelijk’, maar de overige reacties zijn vooral opbouwend. Wel hebben een tweetal kerkenraden moeite met de anonimiteit. Ondanks dat de website niet is genoemd in het artikel, weten toch veel kerkleden uit de GKv de site te vinden. Dat levert ook waardevolle contacten op. En nu al is het duidelijk dat er binnen de GKv op dit terrein meer aan de hand is. Het is een landelijk thema en helaas niet ‘slechts’ een WP1-probleem. In veel persoonlijke reacties geeft men aan dat men begrijpt dat deze stap nodig was. Enkelen wijzen nog op de kerkelijke mogelijkheden die er zijn. Tenminste, de mogelijkheden waarvan ze dachten dat die er zijn.
ICG trekt nogmaals de stekker er uit
Op 12 augustus licht de ICG enkele gemeenteleden en G1 in over de stopzetting van het traject (190812a). Ja, u leest het goed: gemeenteleden worden ingelicht. Ze zijn begin juni al als lid van de kerkenraad afgezwaaid, maar de ICG schrijft ze aan. Voor de rest heeft deze brief dezelfde inhoud als de mail die ik eerder al ontving (190802) van de ICG.
G1 reageert in een brief aan de ICG waarin ze het gedoogbeleid en de daaruit voortvloeiende partijdigheid van de ICG onder de aandacht (190815) brengt. Het eisen van vertrouwen door de ICG kan beter worden vervangen door een betrouwbare opstelling te laten zien. Ze geeft ook aan dat het vreemd is dat ik eerder ben ingelicht, terwijl zij zich destijds ook aanmeldde (171107). Tot slot doet ze een oproep om alsnog de casus door te nemen. Dit in de hoop dat ICG in de toekomst beter toegerust is om als geschillencommissie te kunnen handelen. Op 24 augustus ontvangt G1 nog een nietszeggende reactie van ICG (190824). Of juist ook veelzeggend.
Uitwerking verbreken ambtsgeheim op G1 en G8
G1 en G8 nemen in deze maand ook de gehele casus door. Uiteraard weten zij veel van wat er gebeurd en gepasseerd is, maar ze nemen met afgrijzen kennis van wat er met name in het eerste jaar is gepasseerd. Zelfs toen ze de kerkenraad nog vertrouwden, werden zij al volledig monddood gemaakt. Ze realiseren zich dat de kerkenraad geen heuse pogingen heeft ondernomen voor herstel. En dat doet zeer. Al vanaf het begin was er sprake van verhullen in plaats van een oprecht streven naar herstel van verhoudingen.
G8 heeft de moed om enkele brieven te lezen van de hand van KR-P1. G1 doet dit uit zelfbescherming nog niet. Ergens hoopt zij ook nog dat de kerkenraad toevoegingen heeft of een soort uitleg, waardoor het wellicht beter te verteren is. Hun grote wens is en blijft dat een gesprek met de kerkenraad mogelijk is, maar dan wel op basis van feiten. De feiten die zij nu ook ontdekken.
Huisbezoek
Enkele dagen voordat de kerkenraad weer vergadert krijgen mijn vrouw en ik huisbezoek. Al bij binnenkomst geeft de ambtsdrager aan niet over de kwestie te willen spreken, want ‘ik kom voor jullie, met het oog op pastoraat.’ Opnieuw doet zich de merkwaardige situatie voor dat ik geen inbreng mag hebben op de gespreksonderwerpen. Mijn gewetensnood neemt men niet serieus, men wil er niet aan. Uiteraard ga ik hier niet nog eens mee akkoord. Ook deze (nieuwe) ambtsdrager blijkt zeer eenzijdig voorgelicht te zijn.
Er is geen kennis over het ICG-gebeuren. Er is geen kennis over de inzet van het hoger beroep van de kerkenraad. Smaad en laster, geen idee … Wél wordt mij kwalijk genomen dat ik ‘opnieuw zaken oprakel’. Daarmee bagatelliseert men de ballast waaronder ik en anderen gebukt gaan. Alsof überhaupt er ooit sprake is geweest van een afronding. In het gesprek verduidelijk ik dat er nu al 4,5 jaar lang geen mogelijkheid is om op inhoud te communiceren. Met de kerkenraad niet, en ook niet met de gemeente. Ik doe zelfs het wat ongebruikelijke voorstel om 20 minuten spreektijd te vragen tijdens een kerkdienst. Dat voorstel wordt weggelachen, ook wel een beetje begrijpelijk. Maar het opent deze ambtsdrager de ogen voor het feit dat de kerkenraad als conflictpartij alle touwtjes in handen heeft. Zou het iets bijdragen aan een verandering binnen de kerkenraad?
Toestemming verbreken ambtsgeheim
Op 30 augustus bevestigen G1/G8 (190830) mij schriftelijk de door hen verleende toestemming op het verbreken van het ambtsgeheim. Verder geven ze aan dat ze de noodzaak van het publiceren van de casus inzien. Ook daar geven ze toestemming voor, inclusief de geanonimiseerde documenten die daartoe behoren.
Bij het beschrijven van de casus ben ik vaak teruggevallen op de beschrijving van de casus zoals G1 dat in de afgelopen jaren heeft bijgehouden. Dit heb ik aangevuld met wat ik in de loop van de jaren ook ben gaan vastleggen. Voor haar werd dit na het ontvangen van de brief van VP2 in april 2016 noodzakelijk. Noodzakelijk omdat er een reële kans was dat ze er aan onderdoor zou gaan. Noodzakelijk omdat ze toen besefte dat het kerkrecht geen bescherming kon bieden. Door veel te schrijven en door veel te bestuderen over groepsprocessen, over machtsverhoudingen en ook over juridische zaken kon ze de beschuldigingen aan haar adres het hoofd bieden. Haar eigen beschrijving gaat soms heel diep, omdat er dan verdriet in meekomt als ogenschijnlijk kleine gebeurtenissen grote gevolgen hebben.
Acties kerkenraad Acties Acties kerkleden
ICG en ND
| 190802a – ICG laat aanmelder casus weten dat behandeling van zijn kwestie te WP1 stopt |
190802b: website Mijnkerkinorde.nl gaat live |
|
| 190802 en 190803 – M1 stuurt brief aan kerkenraden GKv | ||
| 190803 – M1 stuurt brief aan kerkenraad WP1 | ||
| 190809 – ND: Briefschrijver luidt noodklok over ambtsgeheim in gkv | ||
| 190812 – ICG laat G1 en gemeenteleden weten dat behandeling te WP1 stopt | ||
| 190812 en 190815 – G1 reageert op besluit van ICG, onderstreept de inhoud van 190715.2 | ||
| 190813 ND – .GvdB Kerkenraden kregen te veel macht | ||
| 190824 – ICG reageert op brief van G1 | ||
| 190826: Kerkenraad geeft aan dat de bespreking van brief M1 (190803) volgt na 2 september | ||
| 190830 – G8 en G1 geven M1 toestemming verbreken ambtsgeheim en publicatie |