2014
(Aangevuld op 8 september 2019)
Aanleiding
De predikant is vertrokken naar een andere gemeente. Vanaf dan, de zomer van 2014, worden er door de kerkenraad veel zaken binnen de gemeente herzien en geformaliseerd. Dit gebeurt zonder dat hierover afstemming plaatsvindt met betrokkenen. Eerder gemaakte afspraken en goed lopende initiatieven op meerdere terreinen schuift het moderamen aan de kant. Dit leidt tot frustraties bij heel wat gemeenteleden.
Dubbelrol
KR-P1 is sinds kort de nieuwe preses. Hij zet een heldere lijn uit. Het voorstel om samen te werken met een aftredend kerkenraads-/moderamenlid wijst hij af. Dat voorstel is gedaan vanwege het hoge aantal aftredende ambtsdragers en het verlies aan ervaring en kennis binnen de kerkenraad. Een voorstel waarvan je zou mogen verwachten dat dit door een nieuw aantredende preses juist omarmd wordt. Naast preses van de kerkenraad is KR-P1 ook voorzitter van het moderamen. Een dubbelrol dus. De beslissingsbevoegdheid en -verantwoordelijkheid legt men in WP1 bij een en dezelfde persoon neer. In hoeverre is dat verstandig?
Frustraties
Deze drang om te formaliseren werkt belemmerend en demotiverend voor betrokken gemeenteleden. Er is geen ruimte meer om jeugd mee te laten werken, ook niet om nieuwe liederen (voor) te laten zingen. De ruimte om een gastpredikant uit een ander land voor, tijdens of na een eredienst te verwelkomen, geeft men niet. Gemeentelid G5 doet daartoe meerder verzoeken die onbeantwoord blijven. Hij is voorzitter van het comité dat contacten onderhoudt met het land van herkomst van deze predikant. G5 maakt hierover zijn misnoegen kenbaar in een brief begin december waarin hij aangeeft per direct zijn taken neer te leggen. Zijn brief bereikt echter de kerkenraad niet, maar blijft steken bij de scriba. Wél krijgt hij bezoek van KR-P1 en mij. In dit gesprek houdt KR-P1 G5 voor dat hij ‘bezeten lijkt te zijn door een duivel’.
Doordat G5 ’s zondags nu niet meer voor de begeleiding zorgt (dit gaat jaren duren), valt G1 steeds in. Het moderamen onderneemt echter geen enkele actie om iets te doen aan de verhouding met G5. Drie zondagen op rij vraagt de scriba, KR-S2.1, dit net voorafgaand aan de dienst aan haar. De muzikanten zijn zelfs niet door het moderamen ingelicht, maar toch blijft het moderamen ervan uitgaan dat er begeleiding is. Deze gemakzuchtige houding waarin het moderamen geen verantwoordelijkheid neemt en geen zorg laat zien, schuurt met het formaliseren. Want de bemoeienis van het moderamen gaat ver, zelfs praktische zaken neemt het moderamen over.
Verzoek aan G1 om input
De ouderling die de contactpersoon is voor de gang van zaken rondom liturgie, KR1, doet maanden van onrust navraag. Hij vraagt aan een coördinator van de muzikanten, G1, om input te leveren voor een komend overleg. Het overleg met het moderamen zal plaatsvinden op 8 januari 2015. Hij doet dit pas op het moment dat de frustraties al hoog zijn opgelopen. G5 is daarbij erg begaan met de ‘behandeling’ die G1 heeft gekregen van KR-P1. Daarnaast spreekt G1 ook geregeld gemeenteleden die als vrijwilliger actief zijn in de gemeente. Zij delen andere kleine en grote moeiten inzake het handelen van het moderamen met haar.
Input handelwijze kerkenraad
G1 levert mede namens andere gemeenteleden de gevraagde input. Hierin verwoordt ze de onvrede die er heerst over de wijze van handelen van de kerkenraad/het moderamen. Het was de bedoeling om concrete punten aan te dragen voor het komende overleg met het moderamen. Ze beperkt zich echter niet tot de problemen die een plek in het overleg moeten hebben, maar ze gaat verder. Ze noemt meteen maar alles op van wat ze in de afgelopen maanden heeft waargenomen. Daarmee plaatst ze de problemen in een breder kader en doet een oproep aan het moderamen / de kerkenraad. De toonzetting is echter verkeerd en mist zijn doel.
Deze input valt bij de scriba/preses van het moderamen verkeerd. Niet alleen vanwege de te scherpe toonzetting, maar vooral vanwege de kritische oproep tot zelfreflectie aan het moderamen. Het overleg wordt door het moderamen afgezegd en nooit meer opgepakt. Het is opmerkelijk dat de brief van G5 aan de kerkenraad nooit bij de kerkenraad is terechtgekomen, maar de input van G1 wél. En zelfs daarbuiten, want KR-S2.1 stuurt het meteen rond, voorzien van zijn commentaar. Die is steeds opnieuw als kerkenraadsstuk behandeld en nog steeds in het archief van de kerkenraad aanwezig. Gezien het vervolg uiterst vreemd.
Excuus
G1 en haar man G8 begrijpen dat door de toonzetting de brief zijn doel gemist heeft. Ze nemen dan ook zélf contact op met de scriba, KR-S2.1, om zo snel mogelijk zaken uit te praten. Later op de avond belt KR-P1 ze op en laat hen ‘namens het moderamen’ weten dat de inhoud van de brief niet bespreekbaar is. Hij eist een gesprek tussen twee moderamenleden en G1, uitsluitend over de toonzetting. G1 erkent dat de toon niet goed is. Ze ziet het echter niet zitten om een gesprek te moeten voeren met KR-P1 gezien diens opstelling bij G5. Ze wil er dan een ‘neutraal’ iemand bij en ook wil ze het over de inhoud van haar brief hebben. Hij legt dit uit als het weigeren van het aanbod waarvan de ‘consequenties’ voor haarzelf zijn. Hoewel hij zegt namens het moderamen te handelen en te spreken, is dit niet zo.
Mijn mening
Ik begrijp dat men de brief van G1 als behoorlijk aanvallend richting de kerkenraad ervaart. Als moderamenlid kan ik dit onderschrijven. G1 heeft dit ook erkend en hiervoor oprecht excuus gemaakt en ook verzocht de brief te mogen herschrijven. Bovendien is het ook later in gesprekken met G1 uitgebreid aan de orde gesteld. Samen met een andere gemandateerde namens kerkenraad heb ik die gesprekken gevoerd met G1 en een ander gemeentelid. Haar oproep geeft echter ook juist haar betrokkenheid aan bij het goed functioneren van de gemeente en de kerkenraad. Er ging veel vooraf aan deze brief, die emotie komt terug in de toonzetting van de brief. In die zin viel de uitnodiging van KR1 om input te leveren op een uiterst ongelukkig moment.
Juist dan is en blijft het belangrijk in mijn ogen om niet alleen af te gaan op de toonzetting. In plaats van deze meteen te veroordelen is het zaak om te zoeken naar de achterliggende boodschap. Daarin ligt de verklaring van de toonzetting. Dan nemen we de boodschapper serieus in plaats van deze te veroordelen. En ja, dan kunnen en moeten we het vervolgens óok (maar dus niet alleen!) hebben over de wijze van verwoorden. Dan ben je met elkaar in gesprek als broeder en zuster. Dat is hier niet gebeurd.
Gespreksverslag
G5 onderstreept (150102) ook dat de input van G1 (141229) besproken moet worden. Het excuus dat G1 over de toonzetting van haar brief gemaakt heeft is o.a. te lezen in het gespreksverslag (150218). Dit is door mij en de andere gemandateerde namens de kerkenraad opgesteld.
Acties kerkenraad Gezamenlijke acties Acties kerkleden
| 141229a: KR1 vraagt om input – zie document 141229c hieronder |
||
| 141229b: G1 levert input en krijgt deze retour- zie document 141229c, 1e kolom |
||
| 141229c – KR-S2.1 stuurt input ‘ongelezen’ retour en verspreidt deze binnen en buiten de KR | ||
| 150102 – Andere betrokkenen leveren input |